Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı öncülüğünde gerçekleştirilen eGovShare 2009 Konferansı’nda hedefin eGovNet adıyla kalıcı bir küresel sosyal ağın kurulması olduğu vurgulandı. Peki bu ne anlama geliyor?
EDevlet uygulamalarında kazanılan tecrübelerin paylaşımının amaçlandığı eGovShare 2009 Konferansı’nda, Amerika’dan Güney Kore’ye kadar uzanan ve aralarında İslam Konferansı Teşkilatı’na üye ülkelerin de bulunduğu 50’ye yakın ülkeden bakan, üst düzey bürokrat ve akademisyenlerden oluşan 300’e yakın politika geliştirici, karar verici ve uzmanı bir araya geldi. Birleşmiş Milletler Kakınma Programı (UNDP) öncülüğünde gerçekleşen bu konferansta en çok dikkatimi çeken konu, hedefin eGovNet adıyla kalıcı bir küresel sosyal ağın ortaya konunmasının vurgulanmasıydı. Şöyle düşünün, dünyanın tüm ülkelerinde eDevlet ağları var. Tüm vatandaşlık bilgileri bu ağlarda tutuluyor. İhtiyaca ve ittifaklara göre, başka ülkelerle de bu bilgiler paylaşılabilir.
PAYLAŞIM NASIL OLACAK?
Bu hedef, bir cümleyle okunup geçiştirilebilir. Ancak bunun üzerinde ciddiyetle durulması gerekiyor. Burada amaç, Birleşmiş Milletler öncülüğüyle öncelikle, tüm ülkelerin eDevlet sistemlerinin belli standartlara getirilmesi. Yani, tüm vatandaşlık bilgilerinin, başka ülkelerle de gerektiğinde paylaşılabilecek hale getirilmesi. Vatandaşlık bilgileri dediğimiz şey, bir vatandaşla ilgili, devletin elinde bulunan tüm bilgiler. Bu bilgiler nedir? Biyometrik bilgiler, parmak izi, fotoğraf, aile ilişkileri, adli sicil, sabıka durumu, adresi, iş bilgileri, devletin istihbarat birimlerince elde edilmiş bilgiler, sağlık durumu vb. Aklınıza gelebilecek her türlü bilgi, devletin eDevlet ağlarında yer alabilir. İleride göz retinası da buna dahil edilecektir, eminim.
BİLGİ SATAN CEZALANDIRILMALI
Burada bizi ilgilendiren asıl sorun, Türkiye’de bir Veri Koruma Yasası’nın olmaması. ‘Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı’ hala Meclis’te bekliyor. Devletin elindeki bu ‘çok gizli’ bilgilere kimlerin erişim hakkı olduğu, bu bilgilere erişen memurların bu bilgileri nasıl kullandığı çok önemli. Çünkü geçtiğimiz hafta, 70 milyon vatandaşın tüm bilgilerinin internette sadece bin 500 TL’ye satıldığı ortaya çıktı. Bilgi hırsızları, sadece yaşayan değil, ölmüşler de dahil TC kimlik numarası verilen 120 milyon kişinin bilgilerini internetten satmaya başlayacaklarını da duyuruyor. İşte burada yapılması gereken, bilgilerimizi haraç mezat satan insanlara göz açtırılmaması ve adalet önüne çıkarılması.
Vatandaşı bilinçlendirecek yöntemler bulunmalı
Ülkemizde gerçekleşen açılımlarla e-devlet çalışmalarının hızlandığını ve iyi yönde ilerlediğini belirten TODAİE eDevlet Merkezi Müdürü Doç. Dr. Türksel Kaya Bensghir, “Kamu hizmetlerinin elektronik ortama dönüştürülerek vatandaşlara hizmet sunulması anlamında oldukça başarılıyız. Yurtdışında yapılan istatistiklerde elektronik hizmet sunma açısından oldukça iyi konumlara ulaştık.” dedi. Bu mutfakta başlayan dönüşümü bölge ülkeleriyle paylaşabilecek noktaya geldiğimizi belirten Bensghir, “Çünkü Türkiye olarak AB uyum süreci kapsamında yaptığımız yasal düzenlemelerle ve yönetsel reformlarla iyi bir noktaya geldik. Teknolojinin yönetim reformundaki yerini çoktan anladık. Ama bilmediğimiz; bunu nasıl yapacağımız ve bir bütün olarak konuya nasıl yaklaşacağımız. Bunu yapacak e-devlet liderlerini henüz yetiştirmiş değiliz. Bu liderlerin sayısını artırmamız gerekiyor.” dedi. E-devletin artılarının yanı sıra yönetilmesi gereken risklerinin de olduğunu belirten Bensghir, şunları söyledi: “Bu risklerden ne kadar haberdarız, vatandaşımızı bu riskler konusunda hangi ölçüde bilinçlendiriyoruz. En basiti vatandaşlık numaramız. Devlet farkında olmadan kendi uygulamalarında bunu riske atacak yaklaşımlara yer veriyor. Burada niyet kötü değil ama güvenlik konusunda vatandaşı bilinçlendirecek yöntem bulmakta eksiklik söz konusu.”
ABD olarak sanal devleti kuruyoruz
Ulusal Dijital Devlet Merkezi Yöneticisi Jane Fountain, ABD’de eDevlet çalışmalarının 2001’de başladığını Ulusal Fen Vakfı tarafından desteklendiğini söyledi. Fountain, “O dönemde biz çok şanslıydık. Al Gore Başkan Yardımcısıydı. İnternet kendisini çok yakından ilgilendiriyordu. Burada, sanal bir devlet kurmaktan bahsetmek istiyoruz.” dedi. Devletler arası bilgi paylaşımının çok önemli olduğunu vurgulayan Fountain, “Yazılımların bilgi paylaşımıma göre geliştirilmesi lazım. Teknoloji geliştiğinde, ABD’yi yeniden keşfetmek zorunda kalmamalıyız.” şeklinde konuştu. Dünyanın bir çok ülkesinde kurumsal analizler yapmanın, bir numaralı projelerinden birisi olduğunu ifade eden Fountain, “Siber güvenlik ve dijital cihazlar çalışma alanlarımızdan.” diyor.
Bilgi paylaşımı çok önemli
eGovShare 2009 Konferansı’nın düzenleyicilerinden İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) Genel Direktörü Dr. Savaş Alpay, “Üye ülkeler arasında teknik işbirliği ve bilgi paylaşımı çok önemli.” dedi. Alpay, “Nanoteknoloji çok güzel bir rol oynamakta ve yüksek teknolojili ürünlerin geliştirilmesinde, olayın omurgasını temsil etmektedir. Bilgisayarlardaki gelişme ve bilgiye ulaşımdaki yenilikler çok hızlı gelişmektedir. Özellikle İslam ülkelerindeki tecrübelerin paylaşımı çok önemli rol oynamaktadır. Üye ülkeler arasında teknik işbirliği ve bilgi paylaşımı çok önemli. Türkiye’nin İslam ülkeleri içerisinde, eDevlet konusunda en başarılı çalışmalar yapan ülkedir. Özellikle BM’nin eDevlet’le ilgili yayınlamış olduğu bir dizi var ve bununla da çok önemli çalışmalar yapılagelmektedir.”
Tüm hizmetler online verilmeli
Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) Genel Müdürü Prof. Dr. Eyyüp G. İsbir, eGovShare 2009 Konreransı ile eDevlet konusundaki yeni fikirler ve çözüm önerilerin geliştirildiğini belirterek, “eGovNet adıyla kalıcı bir küresel sosyal ağın ortaya konunması hedefleniyor. Bu konferansta 32 İslam ülkesinden katılımcının olması çok önemli.” dedi. İsbir, “Bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen değişimlerin, kamu yönetiminde kullanılması ve vatandaşlarımızın bu hizmetlerden yararlanması zorunluluktur. 2010’da kamu hizmetlerinin yüzde 70’nin elektronik ortamda sunulması hedefleniyor. Kamu yöneticilerini, eDevlet misyonu çerçevesinde eğitmek üzere eDevlet Merkezini kurduk” şeklinde konuştu.
Şeffaf, hesap verilebilir bilgi sistemleri kurulmalı
Birleşmiş Milletler Kakınma Programı (UNDP) Türkiye Daimi Temsilcisi Ulrika Richardson Golinski, “Vatandaşların ve sivil toplumun süreçlere müdahil olması, demokratikleşme ve sivillerin yönetime katılımının sağlanması eDevlet’le mümkün olmaktadır. Daha hesap verilebilirlik, şeffaflık, vatandaşların katılımını sağlamak, politika yapıcı diyaloğa katkı yapmak sağlanmaktadır.” dedi. Golinski, “Bin yıllık kalkında hedeflerinin gerçekleştirilmesinde eDevlet çok önemlidir. UNDP, bu kalkınma çabalarını desteklemektedir. eDevlet, daha yalın ve daha maliyet etkin bir devlete gidişi sağlayacak, maliyeti düşürecek, araştırma yeteneklerini artıracaktır. Bütün vatandaşlar için demokrasinin iyileştirilmesi eDevlet’le sağlanacaktır.” şeklinde konuştu.