Steve Jobs’un önderliğinde Apple kuşkusuz ilk tablet bilgisayarı piyasaya sunan şirket değildi. Yıllar önce Microsoft’un kurucusu Bill Gates, elinde tablet bilgisayarla bir şov yapmış ancak şirket bu ürünle pazarda başarı gösterememişti. Gelinen noktada pazarın hakimi, eğilim, moda ve verimlilik noktasında Apple’ın iPad adlı tablet bilgisayarı.
Bu ay ise Apple’ın liderliğindeki tablet piyasasında pazar payı kapma savaşına tekrar giren iki şirket oldu. Önce Microsoft, dokunmatik yüzeye sahip masa bilgisayarı Surface’i tablet bilgisayar markası olarak da karşımıza çıkardı; ardından Asus’la işbirliğine giden Google 7 inçlik tablet bilgisayarı Nexus 7 ile pazarı yeniden yoklayacağını göstermiş oldu.
Microsoft ve Google’ın tablet bilgisayar pazarındaki bu girişimleri, kabaca bakıldığında benzer girişimlermiş gibi gözükmekle birlikte temelde çok büyük farklılıklar içeriyor. Microsoft’un Surface adıyla bireysel ve kurumsal olarak iki farklı modelde çıkardığı tablet bilgisayarlar, sıradan bir tablet bilgisayarın aksine, hepimizin çok şikâyet ettiği, “Tabletim var ama dizüstü taşımaktan kurtulamadım” şikâyetini sonlandırmaya ilaç olacak gibi görünüyor. Çünkü Surface tablet, dâhili klavyesi ve bir dizüstü bilgisayar gibi kullanmayı sağlayan destek aksesuarıyla standart bir dizüstü bilgisayara gerek bırakmıyor.
Mevcut durumda baktığımızda akıllı telefon, tablet bilgisayar ve dizüstü bilgisayar olmak üzere üç cihazı yanımızda taşımak zorunda kalıyoruz. “Ne zaman bu araçların sayısı ikiye düşecek?” tartışmaları yapılırken, Microsoft Surface bu noktada önemli bir deneme olarak kabul edilmeli. Microsoft’un Surface tabletiyle dizüstü bilgisayar pazarından da pay kapacağının şimdiden belli olması, pazardaki bilgisayar üreticilerini de endişelendirmiş durumda.
Bugüne kadar işletim sistemini kullandıkları, üretimde iş ortağı olarak gördükleri Microsoft’un yazılım üreticisi olmanın yanında ‘donanım üreticisi’ olarak da pazarda konumlanmaya başlaması tepki çekiyor. Bazı şirketler bu tepkilerini yüksek sesle bile dile getirme ihtiyacı duydu. Ancak Microsoft’un geri adım atacağını düşünmek saflık olur.
Benzer endişeyi, geçmişte Google’ın Android işletim sistemini geliştirmesi ve akıllı telefon pazarına girişinde Steve Jobs’un gösterdiğini hatırlıyoruz. Jobs, ürettiği iPhone’larda Google servislerini kullanıyor ve Google’ı bir iş ortağı olarak görüyordu. Google’ın birden bire akıllı telefon ürettiğini tüm dünyaya duyurması, o gün Jobs’u çileden çıkarmıştı.
Google’ın hem Android hem de ürettiği akıllı telefon ve tablet bilgisayarlarla Apple’ın rakibi durumuna gelmesinin karşılığını bugün görüyoruz. Apple, ürettiği cihazlardan Google servislerini temizleme çabası içinde. Bunun bir adımı, nihai sürümünün sonbaharda çıkması beklenen iOS işletim sisteminde Google Haritalar’in yerini Apple Haritalar’ın alması oldu. Benim test ettiğim sürümde bu servisin altyapısının ‘Tomtom’ destekli ve gayet başarılı olduğu görülüyor.
Gelelim, Google’ın geçtiğimiz ay yaptığı 7 inçlik ekrana sahip Nexus 7 tablet denemesine. Google’ın bu girişimi açıkçası, daha önce Samsung’un 7 inçlik Galaxy Tab tablet bilgisayarı ile Amazon’un benzer özelliklerdeki Kindle tablet bilgisayarının benzerinden ibaret. Microsoft’un hem tablet hem de dizüstü bilgisayarın yerini ikame edebilecek Surface ürünü gibi pazara bir yenilik getirmiyor.
Google Nexus 7, 200 dolardan başlayacak fiyatıyla yeni bir iddia taşımaktan çok, tablet bilgisayarları kitlelere ulaştırma çabası güdüyor gibi. Ancak bu 200 dolar fiyatın ‘başlangıç fiyatı’ olarak özellikle vurgulandığını, bu ürünün Türkiye gelme ihtimalinin düşük olduğunu, gelse bile ABD fiyatıyla yani 200 dolara temin etmek gibi bir hayal kurmamak gerektiğini hatırlatmak zorundayım.
Microsoft Surface tablet tarafında ise, Windows 7 işletim sistemli bilgisayar üreten küresel şirketlerin, hızla bu kategoride kendilerini geliştireceklerini Windows 8’li benzer ürünlerle vitrinlerin dolacağını düşünüyorum.
Apple’ın iPad’de USB, HDMI, micro SD kart yuvası gibi seçenekleri sunmaması, bağlanabilirlik seçekleri yerine ‘bulut’ hizmeti sunması, bazı kullanıcıları bu seçenekleri sunan Android’li tabletler satın almaya itiyordu. Şimdi eksiksiz bağlanabilirlik seçenekleriyle Windows 8’li tabletler pazarda daha fazla tercih edilebilir hale gelebilir.
Tablet pazarında rekabetin nasıl şekilleneceğini görmek için şirketler arasındaki rekabetin 2013’teki sonucunu görmek gerekiyor. 2013, tablet pazarında işletim sistemleri ve donanım üreticilerinin pazar paylarının yeniden şekilleneceği, kartların yeniden karılacağı bir yıl olacak.
(Bu yazım, TBD Bilişim Dergisi, Temmuz 2012 sayısında yayınlanmıştır.)