TVNET’te hergün ‘Kim kimdir?’ adlı bir program yayınlanıyor. Bir kaç dakikalık info şeklinde olan ve bir kaç kez tekrar edilen bu programda, hergün farklı bir tarihi kişiliğin hayat hikayesine yer veriliyor.
Bugün Hedy Lamarr’ın öyküsünü izledim. İlk kez adını duyduğum bu bayan Hollywood sinemasının ilk vamp kadını olarak adını tarihe yazdırma şerefine nail olmanın yanısıra, kablosuz internet bağlantısının temelinde yatan ‘Frekans atlamalı yaygın spektrum’ (Frequency Hoping Spread Spectrum) mucidiymiş.
Öyle ilginç bir hayat hikayesi var ki, paylaşmadan edemedim. İşte kadinmuhendisler.org sitesinden Hedy Lamarr’ın hayat hikayesi:
İlk Dünya Savaşının başında Avusturya’da doğar. Berlin’de Max Reinherd’in tiyatro okuluna devam eder. 18 yaşında rol aldığı cüretkar nü sahneleriyle ünlü ‘Ecstacy’ filmi ile tanınır. 1933’de beyazperdede ilk kez çırılçıplak soyunma cesaretini gösteren kişidir. Film Amerika’da bir çok sahnesi kesilerek oynatılır.
Aynı yıl tanınmış bir askeri uçak fabrikasının genel müdürü olan altı kocasından ilki Fritz Mandal ile evlenir. Hitler ve özellikle Mussolini ile yakın ilişkide olan kocasının yanında Viyana sosyetesinin en alımlı kadınlarından birisi olur. Kocası Lamar’ın çıplak görüntüsünü belleklerden silebilmek için bulabildiği bütün film kopyalarını satın alır. Bir çok sıradan insanın sahip olmak istediği bir hayata sahipken, yanına kocasının kendisini takip ettirmek için tuttuğu hizmetçiyi de alarak evlenmesinden bir yıl sonra, Nazi yanlısı ve onlar için çalışan bir kocadan ayrılma cesaretini gösterir ve Londra’ya kaçar. Burada ironik olan Mandal’ın aslen Yahudi olup Nazi gücüne tapınan birisi olarak geçmişini saklayabilmesidir.
‘Frekans atlamalı yaygın spektrum’ buluşunun diğer bir sahibi de George Antheil’dır. Antheil mekanik ritimlere ağırlık veren, eserlerinde uçak pervanesi, zil ve siren sesleri gibi alışılan dışında aletler kullanan Amerikalı bir bestecidir. Antheil ABD’de film müzikleri yapan ve Esquire dergisinde yazan entellektüel bir kişidir. 1939’daki bir yazısında Avrupa’da bir savaş çıkacak olursa savaşın Almanların Polonya’yı işgali ile başlayacağını, Almanların Rusya’ya saldıracağını ve ABD’nin savaşa çekileceğini öngören bir yazardır.
Hedy Lamar ve George Antheil 1940’da bir kokteylde tanışırlar. Eski kocası Nazi yanlısı kendisi Nazi karşıtı olan Lamar radyo kontrollü torpidoların naziler tarafından yakalanmadan hedeflerine nasıl ulaşabileceklerini Antheil ile tartışmaya başlar. Torpidolarda radyo kontrolü üzerine konuşurlar. Radyo kontrolü fikri yeni değildir, fakat Lamar’ın ‘rekans atlaması’ (frequency hoping) fikri yenidir. Torpidoların yön bulmak için kullandığı radyo frekanslarını sık aralıklarla değiştirebilirse düşman gemileri tarafından yakalanmalarını önlemiş olacaktır.
Konu üzerinde çalışmaya başlarlar. Antheil, radyo frekanslarında hızlı değişimin kendi bale müziğinde kullandığı onaltı senkronize piyanonun koordine edilmesi gibi elde edileceğini düşünür. Ses dalgalarının frekans değişimini senkronize eden, üzerinde rastgele delikler açılmış kağıttan rulolardan oluşan buluşları için Amerikan Patent Dairesi’ne başvururlar.
Buluşta kullanılan yöntem göndericinin ve alıcının frekans değişimlerinin senkronize edilmesi ilkesine dayanır. Adı tarihe ‘Gizli Haberleşme Sistemi’ (Secret Communication System) olarak geçen buluşları için patenti alırlar; fakat fikirlerini hayata geçirmeleri çok kolay olmaz. Amerikan Deniz Kuvvetleri, mekanizmanın, Antheil’in bir kol saatine bile sığabilecek boyutta olduğunu ileri sürmesine rağmen, torpido üzerine yerleştirilemeyecek kadar büyük olduğunu idda eder.
Ancak Frekans Atlama Yöntemi 1957’de Slvania Elektronil Sistemleri Dairesi tarafından askeri sistemlerde kullanılmak üzere geliştirilir ve 1962 yılında, patentin alımından 20 yıl sonra, Küba’ya gönderilen Amerikan gemilerinde kullanılır; fakat bu sırada Lamar ve Antheil’in patent hakkı biteli üç yıl olmuştur.
Frekans değişimi ile ilgili daha sonra alınan bir çok patent Lamar/Antheil patentini bu alanda esas kabul eder. Bu gün kablosuz telefonlardan internet bağlantılarına kadar bir çok alanda kullanılan sayısal mobil iletişim sistemleri frekans atlama yöntemine dayanmaktadır.
Sırasıyla dört, üç, dört, bir, yedi ve ikişer yıl süren altı evlilik geçirmiş bu ilginç ve cesur kadın, 2000 yılında, 86 yaşında hayattan ayrılmıştır.
2003’de Boeing çalışma presipleri ile ilgili reklamlarında Hedy Lamar’dan bilim kadını olarak söz etmiş, aktrisliğine vurgu yapmamıştır.
2005’de Almanca konuşulan ülkelerde ilki düzenlenen ‘Buluş Yapanlar’ günü Hedy Lamar onuruna gerçekleştirilmiştir.
Ruijie Reyee RG-EW300 PRO incelemesi | 300Mbps Wireless Smart Router
Yeni videolardan haberdar olmak için buradan kanala abone olmayı unutmayın!